Journal

Chúng ta chụp ảnh film tới bao giờ?

Gần đây có nhiều bạn không quen pm qua facebook hỏi về nơi mua film 135. Theo như tìm hiểu và update gần đây thì hình như các film giá rẻ thường thấy như Kodak colorplus, Uxi … hiện đang không còn bán nhiều, nếu có thì giá lên tới 40-45k/cuộn, những người bán trên mạng thì lẻ tẻ và cũng không phải lúc nào cũng còn hàng. Thực ra các bạn hỏi tôi thì hơi phí thời gian vì phải tới 2 năm nay tôi chưa mua 1 cuộn film nào. Đơn giản là cách đây 2 năm khi giá film 135 rẻ tiền có 23-25k/cuộn thì tôi đã mua đủ dùng cho vài năm liền. (Nghĩ thì nhiều chứ 10 cuộn có 250k, bằng vài bữa cafe ăn tối chứ mấy mà 10 cuộn thì trước sau gì dùng cũng hết)

Nhân tiện vụ này nói sang tương lai của vụ chơi ảnh film là thế nào.

Năm 2010-2012 ở HN có lẽ là lúc trào lưu film lên cao. Tôi nhớ lúc đó film bán la liệt, máy bán nhiều như đồng nát, rollei leica hassy đủ cả, chả thiếu máy gì mà chọn. Lab tráng film mọc ra la liệt, phần lớn là các cá nhân chịu đầu tư để mở lab tráng. Tráng slide, tráng đen trắng, đủ cả.

.

Tới năm 2013 là năm trào lưu film đi xuống mạnh. Do kinh tế nói chung khó khăn, mọi người không còn mua film chụp xông xênh như ngày trước. Máy film mua từ năm 2010-2012 giá đắt giờ bán lại giá thấp thì không ai chịu bán, bán cao thì không ai chịu mua. Ít người chơi thì cũng ít người bán film. Ít người bán film thì cũng dần ít người tráng đen trắng, slide dịch vụ nữa vì mất công bảo quản thuốc, làm ít thì lợi nhuận không bõ công làm.

Và năm 2014 tôi nghĩ cũng chả khác gì.

Nên chắc chúng ta còn chơi ảnh film thong dong thế này được 2 năm nữa.

.Mốc.

Vào năm 2016-2017 có lẽ thế giới vẫn có film để mua và chụp, nhưng ở HN do việc nhập film bán không đem đủ lợi nhuận xứng đáng với công, các film tăng giá dẫn tới mọi người mua film sẽ khó khăn hơn rất nhiều.

Vì mua film khó khăn nên chụp cũng hạn chế, số lượng và chủng loại đều ít hơn.

Vì ít người chụp hơn nên các lab sẽ đóng cửa dần vì không đủ khách hàng để duy trì hàng tháng, lab nào còn mở có lẽ cũng giảm dần chất lượng do khách ít dần, làm không còn mẫn cán như ngày trước nữa.

Vì lab không còn nhiều và giữ chất lượng tốt thì người ta chơi film cũng sẽ ít hơn và lại tiếp tục cái vòng luẩn quẩn trên.

2 năm nữa có lẽ những người chơi vì trào lưu sẽ hết hẳn do film chẳng còn giá tốt, khó mua, lab thì cũng ít. Sẽ chỉ còn lại những người chơi vì đam mê lâu và thu nhập khá, giải pháp hợp lý nhất có lẽ vẫn là tự tráng và mua máy scan. Những người nào hiện tại chỉ chơi film vì trào lưu có lẽ sẽ chuyển sang một phương tiện khác có lẽ là smartphone.

.mn.

Vậy 2 năm tới chúng ta làm gì?

Tôi không biết mọi người thế nào chứ tôi vẫn chụp ảnh số. Không như nhiều người khác tôi chơi ảnh film vì nó là một nét văn hoá, một loại trải nghiệm riêng của cuộc sống, chứ tôi không chơi film vì ảnh film đẹp hơn ảnh số. Tất cả những gì film làm được thì hầu hết số cũng có cách làm được, những ai cho rằng film chụp đẹp hơn số thì chẳng qua họ không biết làm. Tôi chơi film vì thích cảm giác cầm vào chiếc máy nhỏ nặng, mát rượi lòng bàn tay, ảnh film ngộ ngộ lạ lạ, và tôi tin vấn đề này trong 2 năm tới thiết kế máy số cũng đạt được. Tiêu biểu nhất hiện nay rất nhiều hãng làm ra những chiếc máy số có thiết kế vỏ của máy film, như Olympus OM-D E-M5, Fujifilm X-T1, Nikon Df… Tôi nghĩ chắc thời gian không xa mọi người dùng phổ thông cũng sẽ chuyển sang những hệ máy nhỏ gọn thiết kế tốt như vậy hơn là những chiếc DSLR nặng nề cồng kềnh hiện nay.

Olympus E-M5 OM-D +  12mm f/2.0 M.ZD

Olympus OM-D E-M5

Rollei tôi vẫn sẽ giữ lại, dù sao hiện nay tôi vẫn tự tráng và xoay sở vụ scan được nên tương lai chắc vẫn vậy, và tôi cũng không quên tích trữ film 120 đủ cho 2 năm tới. Bạn tôi cũng đồng ý là tương lai bộ gear chỉ nên rút gọn lại một chiếc như E-M5 và Rolleiflex là đủ, và không quên mục tiêu tích đủ film 120 slide negative các kiểu đủ cho 5 năm chụp rồi mới được lấy vợ :))

Hi vọng film vẫn sống khoẻ sống mạnh.

What is in your bag?

P/s: xin hẹn mọi người mùa hè năm 2016 sẽ có một entry khác về vấn đề này để xem có thực sự 2 năm sau việc chơi film có như dự đoán trên không (hi vọng là không).

56 Comments

  • Reply Anh Vu The August 18, 2016 at 3:45 pm

    Dear anh, giờ không còn film Fuji Neopan nữa anh ạ. Chắc em sẽ dùng thử Tmax vậy. Thường nên chụp trắng đen đối với đối tượng/cảnh như nào anh nhỉ? Hay bất cứ thứ gì cũng có thể chụp b&w được?

    • Reply Dat Tran August 19, 2016 at 9:19 am

      Đen trắng tất nhiên em có thể chụp được với mọi thể loại ảnh, trước khi có ảnh màu thì mọi người đều chụp đen trắng đó thôi. Tuy nhiên đen trắng nặng về ánh sáng hơn, ánh sáng đẹp thì ảnh mới đẹp. Tất nhiên đây nguyên tắc chung cho cả ảnh màu nhưng ý anh là với ảnh đen trắng thì Chất lượng ánh sáng, Hướng ánh sáng, Cường độ ánh sáng cho ảnh hưởng rõ rệt hơn.

      • Reply Anh Vu The August 24, 2016 at 12:27 pm

        Anh ơi tuần sau em đi biển. Em nên chịp film gì nhỉ. Em có superia 200, c200 và afa200. Ektar vs velvia đắt qusd em không chơi đuợc. Không biết có nên chụp ₫en trắng ko anh nhỉ
        P/s: anh có dùng facebook không ạ. Anh em trao đổi cho dễ

    • Reply Dat Tran August 25, 2016 at 10:31 am

      Theo kinh nghiệm của anh thì biển nên chụp màu do ánh sáng đẹp, đen trắng thì em phải dùng thêm filter vàng/cam thì rõ rệt trời xanh mây trắng tương phản thích hơn.
      Em có thể liên hệ với anh qua fb username: trpdat nhé.

  • Reply Xuan August 31, 2016 at 3:53 pm

    Lâu rồi không thấy bạn Đạt viết gì trên này nhỉ! Mình thi thoảng vẫn vào đây, hy vọng đọc được bài viết mới của Đạt.

  • Reply Lynnette Dinh February 11, 2017 at 3:21 pm

    Dear anh,

    Thỉnh thoảng em hay vào blog anh đọc lại những bài cũ.
    Bây giờ là tháng 2/2017 – thị trường chụp film vẫn sôi động mỗi ngày trên các group film ảnh liên quan, và em nghĩ nó còn hoạt động mạnh mẽ hơn những năm trước rất nhiều. Và mới đây cũng có thông tin một vài dòng film C41 và BW được sản xuất lại.

    Em chỉ muốn để lại lời nhắn vậy thôi ạ :”)

    Chào anh.

    • Reply Lynnette Dinh February 11, 2017 at 4:07 pm

      À, em hy vọng anh vẫn còn chơi film ạ, vẫn mong đọc những bài viết mới của anh :”D

  • Reply Dat Tran February 13, 2017 at 10:14 am

    Hi Lynnette Dinh,

    Cám ơn em đã theo dõi blog nhé. Anh thiếu cảm hứng nên dạo này chưa viết được gì dù vẫn chụp film.

    Anh vẫn theo dõi hoạt động chơi film của cộng đồng thường xuyên (dù không tham gia) thì ý kiến của anh về việc này như sau:

    Đúng là các hoạt động tại các group ảnh film sôi động thật, nhưng group lớn như Film Photo Club (FPC) thành lập vào cuối năm 2011, 2012 mới có thành viên. Còn trước năm 2012 thì mọi người sinh hoạt trên forum là chủ yếu. Nếu em lật lại một số forum như Vnphoto ở topic Ảnh Film em sẽ thấy các topic ngày xưa cực kỳ chất lượng và tần suất cũng nhiều liên tục không kém, nhưng thay vì post ảnh mọi người chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và tranh luận không ngừng để tìm ra cái đúng

    Đúng là ảnh trên group fb nhiều và liên tục nhưng chỉ có ảnh thôi, hoàn toàn không có nội dung và kiến thức do comment nhanh trôi và fb không tiện cho việc viết content. Do sự phát triển của smartphone + lab tráng scan xong trong vài giờ nên việc chia sẻ ảnh giờ quá đơn giản và dễ dàng, nhưng kiến thức cần thời gian nghiên cứu, thực nghiệm… thì hầu như chẳng ai làm và quan tâm. Anh thấy mọi người post ảnh không phải để học hỏi mà để cầu danh, như có ai comment trên FPC là “có mỗi cái lọ họa trên cùng cái bàn mà cả mấy chục ông cùng chụp”, đúng thế thật. Nội dung trên fb nhiều thật nhưng không sâu sắc, cộng đồng rộng mà không sâu. Với anh thì đây là sự thụt lùi, dù nó diễn ra rất chậm rãi.

    Một số dòng film được tái sx là điều đáng mừng, tuy nhiên trước tới nay film đâu có chết hẳn, nhiều hãng nhỏ vẫn tiếp tục sản xuất film màu, film đen trắng thì chưa bao giờ chết do đi kèm công nghiệp sản xuất film X-Quang y tế. Lý do mà cộng đồng film ở Vn vẫn được như thế này nhờ nguồn cung film giá rẻ + dịch vụ tráng scan chất lượng tầm thấp nhưng giá thấp đáp ứng nhu cầu cho beginner tốt.

    Nếu em để ý trước đây song song với chất lượng tráng scan cơ bản (30k/c) cũng có dịch vụ tráng scan chất lượng cao, ở lab Hàng Bè, Zone5 lên tới 50-70k/c, nếu lấy file scan chất lượng cao thì cũng thêm tiền (10-20k gì đó), dịch vụ tráng slide gửi đi Quảng Châu tráng lên tới 250k/c, thậm chí có cả tráng Large Format. Nhưng tới nay các dịch vụ đó gần như mất hết, người chơi cao cấp hết chỗ chơi, có tiền nhưng không biết tiêu đâu, muốn có ảnh đẹp cũng khó.

    Về nguồn film thì anh cũng thực sự bất ngờ khi nguồn film giá rẻ vẫn còn nhiều thế, chỉ có điều mọi người không để ý là tỉ lệ film giả trà trộn quá cao. Hồi năm 2012 anh từng đích thân bóc tầm 10 cuộn film để so vỏ giấy, vỏ sắt, và cả chữ in ở bản film sau khi tráng để tìm film giả và ngạc nhiên là biết được có 1 ông thời đó bán film cực nhiều, cũng nổi nổi nhưng có film giả mà mọi người vẫn mua. Có thể người ta không cố tình mà chỉ bị dealer TQ lừa nhưng film giả trà trộn trong thị trường không nhỏ. Điều này lý giải cho việc chụp tráng scan mãi mà film vẫn cứ đểu đểu, chẳng bao giờ bằng 1 góc của cộng đồng quốc tế. Gần đây có tin Kodak tái sản xuất film, đây là tin rất vui, nhưng có điều là việc này sẽ không ảnh hưởng tới cộng đồng ở vn vì những film như này thường khó đến tay người chơi do giá cao và khan hiếm, và trên hết thói quen chơi bằng film chất lượng thấp nhưng giá rẻ đã ăn sâu vào tiềm thức. Giờ đang 40k/c nhưng bảo họ mua film xịn, pro giá 120k/c thì người ta bảo mình điên mất :))

    TL;DR: anh công nhận là mọi người vẫn chơi film, nhiều và rộng hơn anh tưởng tượng hồi 2014 nhưng chưa tốt và sâu. Film chưa chết hẳn nhưng nó đang chết từ từ và chậm hơn dự kiến. Hi vọng một phương thức, công cụ và người chơi có tâm để vực dậy mọi người.

    Chúc em chơi ảnh vui và không tắt lửa đam mê.
    Đ.

  • Reply rơi tự do April 22, 2018 at 8:01 pm

    Hiện tại thì em thấy mọi người chơi film vẫn đông nhưng ý thức, cái nhìn, tâm hồn của họ phải nói là khá thất vọng… Giá film tăng thì họ chửi “đến cái loại vista lởm cũng đòi tăng giá”, chụp mấy chị mặt xinh xinh đại trà xíu có em gái vào comment ý đại khái là không thích thì bị cả đống anh bu vào chửi “cái loại mới chụp đã chụp được như thế chưa mà đòi chê”… Thật sự em thấy bây giờ mấy ông trên film photo club chỉ toàn chụp gái xinh rồi “tự sướng” với nhau chứ ảnh như nhau, không thấy có ý gì là nổi bật hết 🙁
    Và sau một thời gian ngắn em làm ở lab tráng film (cho phép em giấu tên) thì mấy ông đàn anh khá là bẩn tính. Tết nhất khách đông em áp lực anh tráng film cũng áp lực vì phải làm cả lễ Tết nhưng họ vẫn ngang nhiên đòi “ưu tiên” vì là bạn của ông này bà nọ. Đã chụp film thì em nghĩ đừng bao giờ vội. Ai cũng phải xếp hàng và ai cũng hóng ảnh như nhau, bớt suy nghĩ ki bo kiểu vầy đi được không?…
    Haiz đó là cái nhìn của em ở film năm 2017 – 2018. Mọi người chen lấn, xô đẩy, bẩn tính để có ảnh sớm. Ảnh up lên FPC khoe máy và lens là chính chứ ảnh không có gì đặc sắc. Và không dám bỏ tiền để đầu tư film xịn nhưng lúc nào cũng đòi chất lượng vượt tầm… em cũng thua lắm…

  • Reply Văn Khoa May 18, 2018 at 12:57 am

    Bài viết rất hay, nhưng tới đoạn anh nói cái gì film làm đc thì máy số cũng làm đc là em chợt thấy cách nhìn khâc nhau rồi.
    Cái này nó quá cảm tính nên thôi ai tự suy nghĩ lấy ko cần thảo luận chi cho mất tgian.

    • Reply Dat Tran May 22, 2018 at 3:02 pm

      Tròn 4 năm sau bài viết này, mình đã chụp thêm rất nhiều ảnh film và rất nhiều ảnh số, quan điểm mình không thay đổi là những gì film làm được thì số cũng làm được, có thể mất công hơn, tốn kém hơn nhưng số sẽ làm được nếu bạn đủ kiên nhẫn và trình độ. Tất nhiên nếu so film LF và ảnh máy điện thoại thì thật khập khiễng, nhưng nếu so film 135 và số full frame, hay film 120 với Phase One medium format thì mình tin digital vẫn chiến thắng trên phương diện kỹ thuật, còn lại là phụ thuộc vào người dùng cả thôi. Thân.

  • Reply Mr Z September 4, 2018 at 9:10 pm

    Thật sự mấy năm rồi mà đọc bài viết của anh vẫn đúng, các diễn đàn Vn định hướng không đúng mấy và vẫn quá nhiều ảnh mà không có nhiều bài viết về kĩ thuật. Giờ ngta lại còn dễ dãi với ảnh có content bùi tai hơn là những tấm ảnh đẹp về kĩ thuật. Mặt bằng chung group mình vẫn không so kè dc với các group nước ngoài. Các anh lớn thì dần dần chơi kiểu thu xếp cá nhân :)) Em vẫn mong người ta nhìn nhận và chơi ảnh film nghiêm túc hơn đôi chút.

  • Reply Tùng December 18, 2018 at 10:23 am

    Sắp sang 2019, tức là 4 năm rưỡi kể từ khi anh Đạt viết bài này và gần 2 năm kể từ cmt cuối cùng.
    Phim vẫn chưa chết, nhưng giá phim cơ bản ngày càng cao và cộng đồng vẫn vậy, rộng nhưng không sâu. Người chơi cao cấp, chuyên vẫn còn chơi nhưng gần như ở ẩn, không muốn giao lưu với cộng đồng ngoài vì nhiều khác biệt. Một số khác, tệ hơn, có tâm lý sẵn sàng trêu chọc hoặc “troll” newbie thay vì chia sẻ một cách nghiêm túc.

    Tuy nhiên tích cực mà nói thì lứa bắt đầu chơi phim bây giờ đã rất trẻ, sang tới millennial rồi và hi vọng trong số này sẽ góp nhặt được một số bạn tiếp tục chơi nghiêm túc. Ngoài HN thì không rõ thế nào nhưng SG thì có một số nơi tâm huyết cũng mở khá nhiều workshop cho newbie, từ chia sẻ những thứ cơ bản cho tới dạy tráng phim đen trắng.

    Hi vọng 5 năm nữa chúng ta vẫn còn chụp ảnh phim 😀 Gần đây anh Đạt còn chụp nhiều không ạ, thấy anh ít viết cũng nhớ ghê 😀

    • Reply Dat Tran December 20, 2018 at 2:36 pm

      Hi Tùng, cuối năm nay cũng sẽ viets bài trả lời lại bài này. Đúng là bất ngờ khi film lại sống khỏe sống dai như vậy :3. Anh vẫn chụp rất nhiều (dù viết ít).

  • Reply Long Bui February 21, 2019 at 2:06 pm

    Giờ cũng là 2019 rồi, với nhiều tâm tư tình cảm và sự cố gắng của mọi người, rất vui là tới giờ film vẫn còn đó và mạnh mẽ nhiều hơn nữa. May mà anh đoán sai :)) chúc mừng anh đã hy vọng đúng. Và em cũng rất vui khi thấy anh vẫn còn chụp film.

  • Reply Vọng March 25, 2019 at 12:43 pm

    giờ là 2019 rồi , nhưng em thấy film vẫn mạnh mẽ và phổ biến hơn, giới trẻ giờ cũng nhiều bạn chụp film rồi, mà phải công nhận là film bây giờ mắc quá bác ạ cũng phải gấp đôi mấy năm trước. Ở SG thì có 2 chỗ tráng rọi vẫn khách đều đều, chỉ cần ngồi ở đó là có người sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, cảm giác ngồi nhâm nhi ly cafe ngắm đường phố trong khi chờ film được tráng thì tuyệt quá bác ạ. Em cũng là tay mơ thôi nhưng may mắn của em là được nhiều người đàn anh đi trước chia sẻ lại kinh nghiệm nên ít bỡ ngỡ hơn, giờ thì em chuyển hẳn sang máy film luôn rồi bác ạ. Chúc bác sức khỏe và viết thêm nhiều blog hơn cho anh em nhé!

  • Reply Khương September 18, 2020 at 10:27 pm

    Giờ là gần cuối năm 2020 rồi,
    Mình thấy chụp phim vẫn sống tốt. Nhưng mà mình có cảm giác thất vọng về việc chụp phim ở VN. Ở VN công nhận được một cái là máy rẻ với phim rẻ, nhiều deal máy ngon và giá tốt hơn cả trên ebay (mình đang học bên úc nên khá thèm về vn mua máy, tiếc là chưa có dịp). Nhưng mình thấy đa số bạn trẻ ở VN bây giờ chụp phim sao sao ấy. Mình từng trong 2 group chụp phim trên FB và mình đã out cả 2. Kiểu mình thấy là nội dung ảnh chẳng có gì đặc sắc, toàn là chụp mấy bạn mẫu xinh xinh rồi khoe máy rồi chụp một cái gì đó vu vơ như một đống vỏ phim mình đã chụp (và nghĩ đó là art??). Mình cảm giác kiểu đa số các bạn chụp phim bây giờ theo kiểu nhét cuộn phim vô máy, chụp choẹt đủ 36 kiểu rồi đem vô lab tráng rồi up fb. Chụp nhanh, chụp vội mà không có gì gọi là chỉnh chu hay sáng tạo về chũ đề chụp, vẫn là chụp người, chụp linh tinh, vẫn là các điều kiện ánh sáng cơ bản. Mình cảm giác rất ít các bài chụp cho được chất lượng đáng để like.
    Mình hiện đang trong một group chụp ảnh của bọn úc, phải công nhận là nhiều người trong đó mới đúng gọi là chơi ảnh, chụp và tự họ dev với scan. Và minh phải công nhận là các bài post trong group của họ rất nhiều bài có chất lượng cao. Còn một điều nữa là mình thấy thích group của bọn úc này là họ nhận xét ảnh rất là “công tâm”, số lượng like hay react của một post có thể phản ánh đúng chất lượng của post đó. Mình đã từng post vài bài ở group vn và chắc do ảnh của mình chỉ là chụp cảnh, không có các bạn nữ nên không hiểu sao bài đó chìm hẳn so với những post khác. Khi post bài tương tự qua group của bọn úc thì mình nhận được khá nhiều phản hồi tích cực và nhận xét của họ. Thế là mình out hẳn group vn luôn, cảm thấy chán nản.

    • Reply chloe April 2, 2022 at 11:41 pm

      Em thì đồng ý với việc một số post chụp ảnh mấy ngàn like hầu như toàn là mấy bạn nữ xinh xắn, cũng có một số bạn chụp theo concept nhưng tỉ lệ khá ít. Nhưng em nghĩ việc giới trẻ “chụp vội” là điều có thể dễ hiểu, bởi vì việc tìm hiểu film một cách chuyên sâu nó khó và tốn thời gian lắm, những blog viết về kĩ thuật chụp cũng trôi dần theo năm tháng rồi. Hơn nữa còn phụ thuộc vào mục đích của việc chụp ảnh, đơn giản là các bạn/anh/chị muốn lưu lại cuộc sống hàng ngày của mình thôi, và với hustle culture lan tràn trên mxh thì việc hình ảnh bắt mắt, caption hay ho dẫn đến người xem bị thu hút nó cũng dễ hiểu lắm ạ. Em không phủ định việc chăm chút cho từng bức ảnh là nhàm chán, nhưng với sự trẻ hóa của cộng đồng film ở VN thì đây là sự thay đổi có thể dự tính được. Btw, em rất mong anh có thể gợi ý cho em một số group fb của bên nước ngoài để em học hỏi ạ, em cảm ơn.

      • Reply Dat Tran April 4, 2022 at 8:51 am

        Tks em đã đọc nhưng bài này từ 2014, tình hình film hiện nay có chút khả quan hơn nhưng chất lượng phong trào vẫn đi xuống, chỉ có giá máy là lên.
        Một số trang nước ngoài thỉnh thoảng anh đọc như 35mmc, casualphotophile, emulsive, studioC41…

  • Reply Nasam May 18, 2021 at 9:14 am

    đọc bài này năm 2021…khi mà film rẻ nhất là 150k…

    • Reply Dat Tran May 24, 2021 at 2:29 pm

      Đúng là film ngày nay quá đắt so với hồi mình viết bài này năm 2014, nhưng cũng là cơ hội để bỏ qua các loại film màu bị thổi giá và tập trung vào các loại film BW chất lượng hơn và cũng có điều kiện để chơi tráng và rọi ảnh khi các dịch vụ ship hàng từ Mỹ giờ rất nhiều và rẻ so với ngày xưa.

  • Reply Mr Bùi October 6, 2022 at 4:42 pm

    Gần cuối năm 2022, giá film đã xấp xỉ 300k, giá outdate chục năm cũng trên 200k. Giờ trên mạng chỉ còn đúng 2 màu film up trong các group là màu outdate và màu xỉn xỉn của mấy cuộn vision. Giờ mua máy về chụp 1, 2 cuộn indate mỗi năm, mỗi ngày nhớ lấy máy ra lên cò ngắm chụp giả cho đỡ nghiện thôi chứ

  • 1 2

    Leave a Reply to Vọng Cancel Reply

    Top